سرفصل مطالب
گرفتن مدرک مدیریت ارشد بازرگانی یا همان ام بی ای می‌تواند به افراد حرفه‌ای کمک کند تا فرصت‌های شغلی خود را افزایش دهند، حقوق خود را بیشتر کنند و در شغلشان ارتقا بگیرند. ام بی ای می‌تواند مهارت‌ها و دانش مورد نیاز برای شروع یک کسب و کار را در اختیار شما قرار دهند و بسیاری از کارفرمایان برای مدیریت یا گرفتن سمت‌های رهبری به مدرک ام بی ای نیاز دارند.
از طرف دیگر هزینه‌ی برخی از دوره‌های ام بی ای بسیار بالاست. سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا گرفتن مدرک ام بی ای ارزشش را دارد؟ همه‌ی این‌ها وابسته به عوامل متعددی است.
«نکات مهم»
- مدرک کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار یک مدرک ارشد است که بر مدیریت، کسب و کار، حوزه‌های مالی و کارآفرینی تمرکز می‌کند.
- دوره‌های ام بی ای بعضا هزینه‌های بالایی دارند و به ویژه برای کسانی که تازه از دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند زیاد است.
- بیشتر فارغ التحصیلان ام بی ای تایید کرده‌اند که تحصیل در این رشته ارزشش را داشته چرا که منجر به کار بهتر و پردرآمدتری شده است.
- وقتی در خصوص تحصیل در رشته‌ی ام بی ای تصمیم‌گیری می‌کند باید به بازگشت سرمایه هم توجه کنید. حقوقی که پس از تحصیل در این رشته به دست می‌آورید می‌تواند هزینه‌ها را جبران کند؟
مدرک ام بی ای چیست؟
دوره‌ی ام بی ای شامل طیف وسیعی از حوزه‌های مرتبط با کسب و کار شامل حسابداری، آمار، اقتصاد، ارتباطات، مدیریت و کارآفرینی می‌شود. دوره‌های ام بی ای نه تنها دانشجویان را برای کار در موسسه‌های مالی آماده می‌کند بلکه آن‌ها را برای قرار گرفتن در موقعیت‌های مدیریتی یا تبدیل شدن به بنیانگذاران کسب و کار هم آماده می‌کند.
دوره‌های تمام وقت و پاره وقت ام بی ای
دو راه برای رسیدن به مدرک ام بی ای وجود دارد. اولی دوره‌های تمام وقت و دومی دوره‌های پاره وقت است. اگر چه هر دو ما را به مدرک ام بی ای می‌رساند اما تفاوت‌هایی در این بین وجود دارد. دوره‌ی تمام وقت برای یک کارمند تمام وقت که می‌خواهد همزمان درس هم بخواند گزینه‌ی مناسبی نیست. این دوره‌ها برای جوان‌ترها که به تازگی مدرک لیسانس خود را گرفته‌اند مناسب است که می‌توانند به صورت تمام وقت روی درس تمرکز کنند.
دوره‌های ام بی ای پاره وقت معمولا به دو شکل برگزار می‌شوند. دوره‌های ام بی ای اجرایی که برای دانشجویانی طراحی شده که در مشاغل اجرایی و مدیریتی مشغول به کارند. این دوره‌های معمولا بسیار گرانند و دانشجویان انتظار دارند پس از این دوره افزایش حقوق داشته باشند. دوره‌ی ام بی ای پاره وقت برای کارمندانی است که تمام وقت کار می‌کنند اما هنوز جایگاه مدیریتی ندارند. این دانشجویان بعد از کار، عصرها یا آخر هفته‌ها کلاس می‌روند.
نمرهی آزمون جی مت برای قبولی در رشته‌ی ام بی ای
برای تعیین نمرهی جی مت برای قبولی در رشته‌ی ام بی ای، هر موسسه و دانشگاهی قوانین خاص خود را دارد. آزمون جی مت از دو بخش تشکیل شده: 1. بخش مهارت‌های ریاضیاتی و زبانی و 2. بخش کلی آزمون. نمرهی بخش اول از 0 تا 60 تعیین شده و امتیاز مورد قبول برای هر موسسه بین 27 تا 39 است. در بخش کلی هم نمره از 200 تا 800 است که تقریبا همه‌ی موسسات نمرات بالای 552 را پذیرش می‌کنند.
موسسات و دانشگاه‌های معتبر نمرهی بالای 710 را برای قبولی نیاز دارند. البته این آزمون برای قبولی و پذیرش در موسسات خارجی کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار است. در ایران آزمون جی مت بخشی از کنکور کارشناسی ارشد است و در کنار سایر درس‌ها نمرهی آن به صورت درصدی محاسبه می‌شود.
جدول دروس آزمون کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار (MBA)
| معدل تبدیل شده | زبان | جی مت | ریاضی |
مزایا و معایب رشته‌ی ام بی ای
تحصیل در رشته‌ی ام بی ای و صرف هزینه، زمان و تلاش زیاد، تنها زمانی کارآمد است که بعد از فارغ‌التحصیلی بتوانید در حوزه‌های مرتبط با مدیریت یا به عنوان موسس یک شرکت فعالیت کنید. رشته‌ی ام بی ای تنها برای انجام کارهای مدیریتی و رهبری در صنایع کاربرد دارد و به غیر از آن کاربرد چندانی ندارد.
از طرف دیگر همه‌ی مدرک‌های ام بی ای به یک اندازه ارزشمند نیستند. تعداد دانشکده‌ها، دانشگاه‌ها و موسساتی که مدرک ام بی ای ارائه می‌دهند در حال افزایش است و فضای بسیار شلوغی را در این رشته به وجود آورده است. هر چند ممکن است دانشجویی مدرکش را از مرکز معتبری دریافت کرده باشد اما به چیزهایی که انتظارش را داشته نرسد. اما کارفرمایان و مدیران منابع انسانی و استخدام نگاهشان به دوره‌ی ناشناخته‌ای که فقط به صورت آنلاین برگزار شده با دانشجویی که در یکی از 10 دانشگاه برتر تحصیل کرده یکسان نیست. افراد حرفه‌ای که برای گرفتن مدرک به موسسات درجه دو یا سه می‌روند به صورت عمده وقت، زمان و شانس خود را هدر داده‌اند.
از طرف دیگر مدیران استخدامی معمولا معتقدند که مدرک ام بی ای به صورت خودکار شخصی را برای استخدام به شخصی ایدئال تبدیل نمی‌کند. در واقع بسیاری معتقدند افرادی که جایگاه رهبری را در یک شرکت به دست آورده‌اند این کار را بدون داشتن مدرک هم می‌توانستند انجام دهند. کارمندی که کند، سربه هوا و … است را نمی‌توان صرفا به خاطر مدرک ام بی ای استخدام کرد.
از آنجایی که بسیاری از کارفرمایان و کارآفرینان خودشان مدرک ام بی ای دارند، بسیاری از استارتاپ‌ها دنبال استخدام کارشناس دیگری که مدرک ام بی ای داشته باشند نیستند. در عوض دنبال کسانی هستند که خارج از این فضا فکر کنند و زاویه دیدهای خلاقانه و متفاوت‌تری را ارائه دهند.
مدرک ام بی می‌تواند شما را به جلسات مصاحبه برساند اما پذیرش شما در کار را تضمین نمی‌کند. در عین حال افرادی که تجربه‌ی کاری دارند می‌توانند مسیر رشد و ارتقای خود را با یک مدرک نیمه وقت ام بی ای باز کنند.
| مزایا | معایب |
|---|---|
| داشتن مدرک ام بی اس می‌تواند درآمد شما را افزایش دهد | داشتن مدرک ام بی ای لزوما شما را به کارمندی ایدئال برای استخدام تبدیل نمی‌کند. |
| اگر مدرک خود را از مراکز معتبر و برتر دریافت کرده باشید می‌توانید در رقابت با سایرین گوی سبقت را بربایید | شرکت در یک دوره‌ی ناشناخته یا آنلاین چندان برای کارفرمایان مطلوب نیست. |
| مدرک ام بی ای مهارت‌ها و دانشی که برای پیشرفت در حوزه‌ی کار خود نیاز دارید را در اختیارتان قرار می‌دهد. | اگر نمی‌خواهید در حوزه‌ی کسب و کار و مدیریت فعالیت کنید، مدرک ام بی ای ارزش چندانی نخواهد داشت. |
نظر فارغ‌التحصیلان ام بی ای راجع به این رشته
انجمن فارغ التحصیلان مدیریت به صورت مرتب پژوهش‌هایی در مراکز آموزشی کسب و کار انجام می‌دهد که از طریق آن نظرات دانشجویان راجع به این رشته را در زمان تحصیل و بعد از فارغ‌التحصیلی می‌پرسد. نتایج این تحقیقات به نوبه‌ی خود جالب است.
در سال 2018، 96 درصد از دانشجویانی که دراین تحقیق شرکت کرده بودند این مدرک را خوب، عالی و ممتاز ارزیابی کرده بودند. فقط 4 درصد از دانشجویان ارزش این دوره را ضعیف و نه چندان خوب می‌دانستند. بیش از 90 درصد شرکت کنندگان در این تحقیق معتقد بودند اگر لازم باشد دوباره در این دوره شرکت کنند حتما این کار را انجام می‌دهند.
«نکته‌ی مهم»
باید در نظر داشته باشید که همه‌ی مدرک‌های ام بی ای با هم یکسان نیستند و باید برنامه و دانشگاه خود را هوشمندان انتخاب کنید.
جایگزین‌های مدرک ام بی ای
برای کسانی که در حوزه‌ی مالی، کسب و کار یا مدیریت کار می‌کنند و علاقه‌ای به ام بی ای ندارند، رشته‌های جایگزین دیگری هم وجود دارد. کارشناسی ارشد مالی، مدرک تخصصی در حوزه‌ی مالی است که تحصیل در آن تنها یک سال زمان می‌برد. فارغ‌التحصیلان این رشته مهارت‌های لازم در تجارت، سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی یا مدیریت ریسک را به دست می‌آورند.
سایر مدرک‌های ارشد که به این حوزه‌ها مرتبط هستند هم برای کسانی که دنبال تمرکز بر اقتصاد، آمار، ریاضیات کاربردی یا حسابداری هستند مناسب است.
مدرک ام بی ای چقدر درآمد شما را افزایش می‌دهد؟
مطابق آمار وبسایت mba.com کسانی که تازه استخدام شده‌اند و مدرک ام بی ای دارند می‌توانند حقوق 115000 دلاری در سال داشته باشند در حالی که تازه استخدامی‌هایی که این مدرک را ندارند حقوقشان برابر با 65000 دلار در سال است. اما تاثیری که ام بی ای روی درآمد و حقوق شما دارد متاثر از عوامل متعددی از جمله دانشگاه، حوزه‌ی انتخابی، جایگاه و تجربیات گذشته‌ی شما است.
دوره‌ی ام بی ای چند سال است؟
طول دوره‌ی ام بی ای تمام وقت تقریبا دو سال است. برخی از دانشگاه‌ها دوره‌های فشرده‌تری برای کسانی که می‌خواهند زودتر فارغ‌التحصیل شوند برگزار می‌کنند که این دوره‌ها بین 12 تا 18 ماه زمان می‌برد. برنامه‌های ام بی ای پاره وقت می‌تواند سه تا چهار سال طول بکشد که این هم بستگی به وقتی است که شما هر سال روی آن می‌گذارید. البته دوره‌های فشرده‌تر و کوتاه‌تر چند ماهه هم وجود دارد.
بهترین سن برای شروع ام بی ای چه زمانی است؟
شروع دوره‌ی ام بی ای سن مشخصی ندارد. بیشتر دانش‌آموزان عموما این مدرک را در اواسط تا اواخر دهه‌ی بیست می‌گیرند. در این بازه‌ی سنی افراد می‌توانند تجربه‌ی کاری کسب کنند و در عین حال شرایط و زمان لازم را برای تعیین حوزه‌ای که بعد از فارغ‌التحصیلی می‌خواهند در آن کار کنند دارند.
آیا یک دانشجوی متوسط می‌تواند ام بی ای بخواند؟
بستگی دارد. دوره‌های ام بی ای برتر در جهان و ایران بسیار رقابتی هستند و قوانین و معیارهای سختی برای پذیرش در آن‌ها وجود دارد. دوره‌های پایین‌تر گزینه‌ی مناسبی برای کسانی است که دانشجویان متوسطی در دوره‌ی دانشگاه بوده‌اند.
نتیجه‌گیری
اخذ مدرک ام بی ای می‌تواند مسیر شغلی فرد را ارتقا دهد و به او در گرفتن یک کار پردرآمد کمک کند. با وجود هزینه‌های بعضا زیاد شرکت در دوره‌های ام بی ای اما بیشتر کسانی که در این دوره شرکت کرده‌اند و مدرک ام بی ای گرفته‌اند تجربه‌های مثبتی از آن داشته‌اند.
با این وجود اگر زمان و توان مالی شرکت در دوره‌های ام بی ای را ندارید می‌توانید از گزینه‌های جایگزین مثل دوره‌های آنلاین مدیریت کسب و کار یا کارشناسی ارشد سایر رشته‌ها مثل مالی یا اقتصاد استفاده کنید.
